BAKTERİ HÜCRELERİNİ BOYAMA VE İNCELEME
Mercekler üzerinde çalışan Hollandalı Antony Van LEEUWENHOOEK ( Antoni Van Lövenhuk ), 1676 yılında karabiber tanelerini suda bırakarak 1 – 2 hafta sonra bu sudan aldığı bir damlayı basit mikroskobu ile incelemiş ve bakterileri keşfetmiş.
Bu çalışmada, biberi su içerisinde çoğalan bakterileri daha iyi görebilmek ve incelemek üzere boyama tekniğini öğreneceksiniz.
A – KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:
1- Taneli karabiber – su karışımı
2- İmmersiyon objektifli mikroskop
3- İmmersiyon yağı
4- Lam ve lameller
5- Ans
6- Damlalık
7- Kristal viyole boyası
8- Bardak
9- Kurutma kağıdı
B – ÖN HAZIRLIK:
Çalışmaya başlamadan bir hafta önce, su bulunan bir kültür kabına taneli karabiber koyarak ekleyiniz. Deneyden önce kristal viyole boyasını hazırlayınız. Bakterileri, bitki dokularını boyamak ve mitozu göstermek için kullanılan kristal viyole boyası şöyle hazırlanır:
Çözelti A :
Kristal viyole ( boya toz halde )………………………………………………………2,5 g ( = gram)
Etil alkol…………………………………………………………………………………12 ml ( = mililitre )
Çözelti B :
Anilin yağı ( Anilin Oil )…………………………………………………………….2 ml ( = mililitre )
Saf su……………………………………………………………………………………..98 ml ( = mililitre )
Bu iki çözelti ayrı ayrı hazırlandıktan sonra iyice sallayınız ve 5 dakika bekletiniz. Daha sonra süzgeç kağıdından süzerek A ve B çözeltilerini karıştırınız.
( Not: kristal viyole hazırsa bu işlemi yapmanıza gerek yoktur.)
C – DENEYİN YAPILIŞI :
1- Lamı alkolle silip iyice temizledikten sonra bir havagazı alevinin mavi kısmından 3 defa yavaşça geçiriniz.
2- Lam soğuduğu zaman, biberli sudan ans ile bir damla alınız ve bunu lam üzerinde küçük bir alana yayınız.
3- Bu damlayı ince bir tabaka meydana getirmek üzere kurumaya bırakınız.
4- Bakteri tabakası üst kısımda kalmak üzere lamı alevden 3 – 4 defa hızla geçiriniz. Bu suretle bakterileri lam üzerine tespit etmiş olursunuz.
5- Lamı oda sıcaklığında soğumaya ve kurumaya bırakınız.
6- Lamı, içinde temiz su bulunan bir bardağa daldırıp çıkarınız.
7- Lam ıslak durumda iken bakteri tabakasının üzerini bir iki damla kristal viyole damlatarak örtünüz.
8- Bu boyanın fazla olan kısmını almadan önce preparat üzerinde 15 – 20 saniye bırakınız.
9- Temiz bir su içerisinde lamı birkaç kere durulayınız.
10- Suyu lamın bir köşesinden eğik tutarak akıtınız ve kurumaya bırakınız.
D – BAKTERİLERİN MİKROSKOPTA İNCELENMESİ :
Boyanmış bakteri preparatınıza önce küçük ve büyük objektifle bakınız. Sonra üzerine bir damla immersiyon yağı damlatarak immersiyon objektifi ile inceleyiniz. Objektifin ucu yağ damlasına değecektir. Bu işlemi çok dikkatli yapmalısınız.
Boyanmış preparatı net bir şekilde görmek için mutlaka ince ayar vidasını kullanınız.
Mikroskobunuzun görüş alanı içinde çeşitli koküs ve basiller arayınız. Gördüklerinizin şekillerini çiziniz ( Spiriller daha zor görünür ). Eğer görebilirseniz bir spiril bakterinin de şeklini çiziniz.
E – TARTIŞMA SORULARI :
1- İncelediğiniz bakterilerin şekil bakımından farklarını görebildiniz mi?
2- Kaç çeşit koküs gördünüz?
3- Gördüğünüz basiller ve koküsler gibi çeşitli midiler?
4- İncelediğiniz bakteri tiplerinden hangileri daha büyüktü?
5- İncelediğiniz bakteriler insan için zararsızdır. Yardımcı kitaplardan faydalanarak, hangi hastalıkların koküs, basil ve spiril bakteriler tarafından meydana getirildiğini öğrendiniz.
