DENEYİN ADI: HÜCRE BÖLÜNMESİ
Bu çalışmada hücre bölünmesinin çeşitli safhalarını gözlemeye çalışacaksınız.
A – KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:
1- Köklendirilmiş kuru soğan
2- Lam ve lamel
3- Mikroskop
4- Petri kabı
5- Makas
6- Pens
7- Jilet
8- Asetokarmen veya aseto – orsein boyaları
Bu boyalar çekirdek ve kromozomları boyamada kullanılır. Şayet boya hazır değilse, öğretmeniniz boyaları hazırlayacaktır. Asetokarmen şöyle hazırlanır.
Asetik asit ( glasiyal ) ………………………………………………………………………………….45 ml
Saf su ………………………………………………………………………………………………………..55 ml
Karmen ( toz halde ) ……………………………………………………………………………………..1 g
Bu karışım 5 dakika dikkatlice “geri soğutucu” da kaynatılır. İyice çalkalanır ve soğutularak süzülür.
Ön Hazırlık :
İki üç gün önceden soğanları köklendiriniz. Bunun için ağzı genişçe bir şişeye ( veya bir çay bardağına ) su doldurup üzerine bir kuru soğanı dip kısmı suya girecek şekilde yerleştiriniz.
B – DENEYİN YAPILIŞI:
1- Soğanın 2 cm boyunda olan genç köklerinden birkaç tanesinin uçlarını (5–6 mm’ lik kısmı)
2- Jilet veya makasla keserek bir petri kabına koyunuz. Üstlerini örtecek kadar asetokarmen dökünüz.
3- Kök uçlarını petri kabının kenarına yerleştirir ve kabı hafifçe eğik tutarsınız fazla aseto – karmen harcamamış olursunuz.
4- Kabı bir tüp maşası ile tutarak elektrik ocağında veya hava gazında 5 dakika kadar hafifçe ısıtınız. Bu sırada, bazen ocaktan uzaklaştırarak sıvının kaynamamasına dikkat ediniz.
5- Isıttığınız kök uçlarından birisini bir lam üzerine koyunuz ve ucundan ( sivri tarafı ) 2 – 3 mm’ lik kısmı jiletle keserek ayırınız.
6- Lam üzerinde kalan parçaya bir damla taze asetokarmen boyası damlatınız ve jiletle mümkün olduğu kadar küçük parçalar doğramaya çalışınız.
7- Parçanın üzerine bir lamel kapatınız.
8- Lamelin üzerine de bir parça süzgeç kağıdı ( veya herhangi bir kaba kağıt ) koyarak başparmağınızla sağa sola kaydırmadan aşağı doğru bastırınız. Böylece, lam ve lamel arasındaki parçalar iyice ezilir ve hücreler birbirlerinden ayrılır.
9- Hazırlamış olduğunuz preparatı önce küçük objektifle inceleyiniz. Bölünmekte olan hücrelerin en çok görüldüğü bir bölgeyi bularak büyük objektifle de inceleyiniz. Bölünmenin değişik safhalarında olan hücreleri bulmaya ve ince ayar vidasını kullanarak bu hücredeki farklı yapıları iyice görmeye çalışınız. Farklı safhalardaki hücrelerin şekillerini çiziniz ve tanıyabildiğiniz yapıların adlarını yazınız. Bu çalışmayı yaparken çalışma 8’deki hücre bölünmesini yeniden okuyunuz. Özellikle 8 – 21’i gözden geçiriniz.
