KEMİK DOKU

KEMİK DOKU YAPISI

*   Embriyonik dönemin başlangıcında iskelet kıkırdak yapılıdır. Embriyo döneminde 8. haftadan itibaren, iskeleti oluşturan kıkırdakta mineral birikmesi ile kemikleşme başlar ve kemik doku oluşur.

*    Kemik dokusu canlı kemik hücreleri ile bu hücrelerin salgıladığı cansız ara maddeden oluşur. Kemik hücresine osteosit, kemik dokunun ara maddesine osein denir.

   kemik doku

*        Oseinin organik kısmı kemik hücresi tarafından salgılanan protein ve kollojen liflerden oluşur. İnorganik kısmı kalsiyum fosfat, kalsiyum karbonat, kalsiyum florür, magnezyum, potasyum gibi mineral tuzlarından meydana gelmiştir. Bu tuzlar kemiğe sertlik kazandırır.

*        Canlı vücudun da inorganik maddelerin en fazla bulunduğu yer kemik dokudur.

 

NOT:

1.   Yaş ilerledikçe bu inorganik tuzların birikimi arttığından yaşlıların kemikleri sertleşerek çabuk kırılan bir yapı kazanır. Yaşlılarda kemik yıkan hücreler, kemik yapan hücrelerden fazla olduğundan özellikle kadınlarda östrojen hormonunun da azalmasıyla kemik erimesi yani osteoporoz görülmektedir. İnorganik tuzların yetersizliğinde ise kemik yumuşak kalır, iskelet eğilir. Buna raşitizm denir. C ve D vitamini ile onarılır.

2.   Kemik doku  embriyodaki mezenşim hücrelerinden meydana gelerek embriyonal bağ dokusu içinde oluşur.

 

Kemik dokuda iki farklı doku görülür

a-    Sert (sıkı) kemik doku:

*      Kemiklerin dış kısmında bulunan pürüzsüz görünümlü sert tabakadır.

*      İskeleti oluşturan tüm kemiklerin dış yüzeyi ile uzun kemiklerin gövdesi sıkı kemik dokudan oluşmuştur.

*    Bu dokuda bulunan kemik hücrelerinin zarı yoktur. Ama bütün kemiklerin dış yüzeyini, periost denilen canlı bir zar örter. Periost kemiklerin beslenmesini, onarımını ve enine büyümesini sağlar.

*  Kemik doku içinde boyuna uzanan Havers kanalları ile bu kanalları birbirine bağlayan Volkmann kanalları bulunur.

*   Sert kemik hücreleri çok sayıda sitoplazmik uzantılarla birbirine bağlanarak iç içe halkalar şeklinde dizilir. En içteki halkanın ortasında boyuna uzanan “havers kanalı” denilen geniş bir kanal bulunur. Havers kanalları kemiğin ortasından geçen sarı kemik iliği kanalına paralel uzanan lamelli yapılardır. Havers kanallarında sinir ve kan damarları bulunur. Osteositler oksijen ve besin maddelerini stoplazmik uzantılarıyla Havers kanalındaki kan damarlarından alır. Havers kanalı etrafındaki kemik hücresi, havers kanalından aldığı besin ve oksijeni sitoplazmik uzantıları ile diğer hücrelere difüzyonla geçirir. Artık maddelerde aynı yolla havers kanalındaki damarlara verir.

*      Havers kanallarını birbirine kemiğin dışına ve kemik iliğine bağlayan enine kanallara “volkman” kanalı denir. Bu kanallarda kan damarları ve sinirler bulunur. Kemik hücreleri kan damarlarından oksijen ile besin sağlarken artık ürünleri de aynı yolla kana verir.

  kemik doku yapısı

b-   Süngerimsi Kemik doku

*    Süngerimsi kemik doku, yassı kemiklerin ve kısa kemiklerin içinde, baş kısmında ve uzun kemiklerin uç bölgesinde bulunur.

*    Süngerimsi kemik dokuda Havers kanal sistemi yoktur. Bunun yerine düzensiz boşluklardan oluşan gözenekli yapılar bulunur.

*      Gözeneklerin içinde kırmızı kemik iliği bulunur. Gözeneklerde alyuvar üretilir.

*      Süngerimsi kemiğin etrafında sıkı kemik bulunur.

 

NOT:

3.   Osteoklast hücreleri kemik yıkımını gerçekleştirir. Osteoblastlar ise osteosit oluşturarak kemik yapımını sağlar.

.

Bu yazının kalıcı bağlantısı https://www.biyolojidersim.com/kemik-doku/

Görüş ve eleştirilerinize en kısa zamanda cevap verilecektir.

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.