LABORATUARDA KULLANILAN GENEL AYIRAÇLAR
a. Kloral hidrat
Hazırlama: 8 kısım kloral hidrat, 5 kısım damıtık su veya 128 g kloral hidrat, 80 ml damıtık su içerisinde eritilir. Kloral hidratın miktarı fazla olduğundan erimesi için zaman gerekir. Tamamen eridikten sonra ağzı kapalı şişelerde saklanmalıdır.
Kloral hidrat bitkisel kesitleri saydamlaştırmak için veya hücre içini boşaltmak için kullanılır.
b. Lugol çözeltisi
Hazırlama: 1.0 g kristal iyot 2.0 g potasyum iyodür 300 ml damıtık su içerisinde eritilir.
İyot alkolde erir. Suda erimez. Ancak metalik iyot potasyum iyodür aracılığı ile suda eriyebilir.
İyot ve potasyum iyodür tartılarak temiz bir havan içine konulur ve üzerine bir miktar su ilave edilerek iyice ezilir. Tamamen ezildikten sonra geriye kalan su eklenir. Böylece hazırlanan çözelti renkli şişelerde veya karanlık bir yerde kapalı ağzı olarak saklanır.
Lugol nişastayı boyamak için kullanılır. Ayrıca bitki hücrelerinin nükleuslarının daha iyi görülebilmeleri için, bakterileri ve planktonları öldürmek için de kullanılır. Glikojeni (hayvansal nişasta) kahverengiye boyar.
c. Gliserin
Eczanelerde satılan gliserinin yoğunluğu % 100 dür. Biyolojik çalışmalarda kullanılan gliserinin yoğunluğu genellikle % 50 dir. Bunun için 50 ml saf gliserin 50 ml damıtık su ile karıştırılır. Ancak bazı preparat ortamı oluşturmak gibi bazı çalışmalarda seyreltik gliserin kullanılır.
Seyreltik gliserin 5 ml saf gliserinin 100 ml su ile karıştırılmasıyla elde edilir. Hazırlanan gliserinin içinde bir süre sonra küf oluşur. Bunu önlemek için gliserin içine bir iki damla fenol ilave edilir.
Gliserin kesitleri saydamlaştırmakta, suyunu almada ve preparat ortamı olarak kullanılır.
d. Floroglusinol
Hazırlama: 2-5 g floroglusin 100 ml % 95 lik etil alkolde çözünür. Çözelti ilk hazırlandığında açık sarıdır. Sonra ışık etkisi ile koyu kırmızı olur. Kullanılmadan önce % 25 lik hidroklorik asitle asitlendirilmesi gerekir.
Floroglusinol bitki dokularının odunlaşmasını anlamak için lignin araştırılmasında kullanılır.
e. Hidroklorik asit
Laboratuarda kullanılan hidroklorik asitin yoğunluğu % 25 olmalıdır. Derişik hidroklorik asit % 36 yoğunluktadır. Bunun % 25 yoğunluğuna getirilmesi gerekir.
f. Etil alkol
Eczane veya tekelden alınan etil alkolün yoğunluğu % 100 değildir. Genellikle saf alkol adı altında kullanılan etil alkol % 96.6 yoğunluktadır.
Alkol dokulardan havanın çıkarılması için kullanılır. Su içerisine alınan bir kesitin hücreleri içinde genellikle hava vardır. Suyun yüzey gerilimi fazla olduğundan bu hava suyu parçalayıp dışarıya çıkamaz. Alkolün yüzey gerilimi düşük olduğundan hava hemen dışarıya çıkar. Laboratuarda kullanılan alkolün özel bir şekilde belirtilmediği sürece yoğunluğu % 70 tir.
g. Sudan III
Hazırlama: 0.1 g Sudan III, 50 ml % 95 lik alkol ve 50 ml % 50 lik gliserin alınır. Önce Sudan III alkolde eritilir. Sonra üzerine gliserin ilave edilir.
İncelenmek istenen kesitlerin üzerine bir damla Sudan III damlatıp lamel kapatılıp küçük bir alevin üzerinde hafifçe ısıtılır. Isı etkisi ile boyanması gereken yerler hemen boyanır. İnceleme ortamının renksiz olması için lam ve lamelin bir kenarına bir damla su verilip diğer kenardan filtre kağıdı ile Sudan III dışarıya çekilir. Yerine temiz su ve % 50 gliserin verilip incelenir.
Sudan III kütinleşmiş veya süberinleşmiş bölgeleri turuncuya boyar. Ayrıca Sudan III lipitlerin ayıracı olup bunları kırmızıya boyar.
h. Anilin klorit
Bu ayıraç ile bir bitkisel dokunun odunlaşıp odunlaşmadığı anlaşılır. Anilin kloritin suda veya alkolde yoğun bir çözeltisi hazırlanıp süzülür. Çözelti içerisine birkaç damla hidroklorik asit ilave edilmek suretiyle asitlendirilir.
